Spis treści:
Wprowadzenie: Co to jest i jak działa niwelator?
Niwelator optyczny na budowę
Na co zwrócić uwagę przed zakupem niwelatora optycznego?
Jak działa niwelator optyczny?
Niwelator laserowy na budowę
Jak kupić dobry niwelator laserowy?
Jak dokonać pomiarów niwelatorem laserowym?
Niwelator terenu
Niwelator do koparki
Gdzie jeszcze używa się niwelator
Wprowadzenie: Co to jest i jak działa niwelator?
Niwelator to urządzenie o niedużych rozmiarach, które umożliwia pomiar różnicy wysokości (niwelacji) pomiędzy punktami pomiarowymi. Jest przydatny na początkowym etapie prac kiedy to trzeba wyznaczyć różnicę wysokości wybranych punktów, jak i na późniejszych etapach w celu kontroli tych wartości. Przy pomocy niwelatora możemy sobie wyznaczyć poziom i pion, co przypomina działanie poziomicy.
Z czego składa się niwelator? Jest to urządzenie o małym korpusie, które wymaga użycia wraz z nim dodatkowych akcesoriów. Niwelator ustawia się na stabilnym statywie. Bez takiej podpory trudno byłoby osiągnąć dokładne pomiary. Statyw, a inaczej trójnóg zwykle jest wykonany z aluminium, które jest lekkie, czyli łatwe w transporcie i jednocześnie solidne i wytrzymałe. Aluminium jest także odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Odpowiedni statyw musi mieć śrubę z gwintem, dzięki której w wygodny sposób można zamocować niwelator. Kolejnym akcesorium przydatnym do odpowiedniej pracy z niwelatorem jest łatwa niwelacyjna. Jest to przyrząd geodezyjny wykonywany z profili aluminiowych. Są one wysuwane teleskopowo by dostosować długość łaty do naszych potrzeb. Łaty niwelacyjne mają najczęściej długość 3-6 metrów, a na końcach są wyposażone w okucia. Na mierzonym punkcie opiera się okucie dolne, które jest także nazywane stopą łaty. Na jednej stronie łaty naniesiony jest podział, dzięki któremu możliwe jest odczytanie odległości od stopy łaty do osi celowej niwelatora. Jeśli dokonujemy pomiarów na mało stabilnym gruncie dodatkowo stosuje się tzw. żabki niwelacyjne. Sam niwelator może mieć różną budowę w zależności od tego czy jest to niwelator optyczny czy też laserowy.
Niwelator optyczny na budowę
Niwelator optyczny to niezwykle popularne urządzenie pomiarowe, którego używa się do wyznaczenia odpowiedniego poziomu na placu budowy. Jest wyposażony w wewnętrzny moduł nazywany kompensatorem, dzięki któremu system poziomowania staje się automatyczny. Dzieje się tak, ponieważ kompensator koryguje przebieg wiązki światła, która wpada do lunety. Kompensatory mogą być magnetyczne, co oznacza, że są zbudowane z wahadła poruszającego się pomiędzy dwoma magnesami. Na rynku dostępne są także niwelatory wyposażone w kompensatory powietrzne, co oznacza, że czynnikiem stabilizującym pryzmaty jest powietrze - zasysane i wydmuchiwane. Czas stabilizacji może być w tym przypadku dłuższy, więc popularniejsze są kompensatory magnetyczne. Oprócz kompensatora, elementem niwelatora jest luneta (inaczej zespół optyczny), która z kolei składa się z okularu, obiektywu, soczewki ogniskującej i płytki ogniskowej.
Na co zwrócić uwagę przed zakupem niwelatora optycznego?
Wymienimy sobie kilka najważniejszych naszym zdaniem parametrów, dzięki którym będzie można dokonać odpowiedniego wyboru przy zakupie niwelatora optycznego. Pierwszym elementem, na który warto zwrócić uwagę zanim kupimy niwelator optyczny jest powiększenie lunety. Najczęściej spotykane niwelatory mają powiększenie 24x i 32x, jednak na rynku znajdziemy także urządzenia z lunetą o 20-krotnym czy też 22-krotnym powiększeniu. Im większa jest ta wartość, tym większe powiększenie obrazu łaty, któremu przyglądamy się z okularu lunety. Kolejnym parametrem, któremu trzeba się przyjrzeć jest średnica obiektywu. To od niej zależy jakie będzie pole widzenia i jakość obrazu. Obserwacje mogą być niesamowicie dokładne, jeśli średnica obiektywu jest duża. Rozdzielczość optyczna, którą wyrażamy w sekundach kątowych pozwala na zwiększenie dokładności pracy niwelatora i zdolność do rozróżniania szczegółów. Jest więc istotna jeśli zależy nam na perfekcyjnej pracy z urządzeniem. Dodatkowo możemy zwrócić uwagę na jasność obiektywu. Im jest ona wyższa, tym lepsze będą pomiary nawet przy gorszym oświetleniu. Jeśli pracujemy w trudnych warunkach niwelator optyczny musi być profesjonalny i posiadać świetne parametry. Ułatwi to i przyspieszy pracę na przykład na budowie.
Jak działa niwelator optyczny?
Niwelator optyczny to urządzenie o stosunkowo łatwej obsłudze. Pomiar zaczynamy od rozstawienia statywu tak aby jego głowica znalazła się zgrubnie w poziomie. Następnie montujemy niwelator na statywie. Dzięki śrubom poziomujemy urządzenie i obserwujemy bąbelek powietrza. Ma się on znaleźć na środku libelki. Dzięki kompensatorowi nie musimy się obawiać, że podczas obracania niwelator straci odpowiedni poziom. Kolejną czynnością, którą wykonujemy jest dopasowanie osi do łaty i regulacja ostrości obrazu przy pomocy krzyża nitek. Spoglądając teraz w okular możemy zobaczyć wyraźny obraz łaty i zaobserwować punkt przecięcia się środkowych nitek. Ten punkt to nasz pierwszy pomiar, czyli punkt zero. Warto tutaj wspomnieć, że jedna osoba patrzy przez okular i odczytuje wyniki, druga natomiast ustawia wspomnianą wcześniej łatę w wybranych miejscach. Po dokonaniu pierwszego pomiaru przenosimy łatę do drugiego punktu i robimy kolejny odczyt.
Niwelatorem optycznym możemy dokonywać między innymi takich pomiarów jak:
pomiar wysokości i odległości
pomiar kąta
niwelacja powierzchniowa
Niwelator laserowy na budowę
Niwelator laserowy to nowoczesne urządzenie, które często wykorzystuje się na dużych budowach. Podobnie jak w przypadku niwelatora optycznego do prawidłowego wykorzystania sprzętu niezbędne są akcesoria takie jak statyw i łata optyczna. Ze względu na to, że w pracach na zewnątrz światło lasera jest niewidoczne musi być on wyposażony w detektor laserowy. Detektor ten po wychwyceniu wiązki laserowej pokazuje nam położenie płaszczyzny poziomej i za pomocą sygnału dźwiękowego przekazuje informacje. W zależności od rodzaju dźwięku może to być zbliżanie się do punktu zero czy trafienie wiązki w punkt. Dzięki takiemu działaniu niwelator laserowy może pracować z dokładnością praktycznie co do milimetra. Jeśli jednak nie pracujemy na zewnątrz, tylko wykonujemy prace montażowe czy glazurnicze w pomieszczeniach wiązka laserowa będzie widoczna.
Jak kupić dobry niwelator laserowy?
Warto zainwestować w dobrej jakości sprzęt, ponieważ zaoszczędzi nam to czas i nerwy. W końcu wybierając niwelator laserowy zależy nam na dokładnym, profesjonalnym i sprawnym pomiarze. Dlatego też warto zwrócić uwagę na dokładność niwelatora laserowego. Może ona wynosić mniej więcej od milimetra do kilkudziesięciu milimetrów. Oceniamy ją wówczas kiedy mamy podany zasięg przy którym dana dokładność jest osiągana. Dokładność rzędu 5 mm osiągana przy długości 10 m będzie zupełnie różniła się od dokładności 5 mm przy odległości 500 m. Kolejnym parametrem, na który zwracamy uwagę jest zasięg. Może on wynosić od kilku metrów do ponad dwóch kilometrów. Dlatego przed zakupem niwelatora laserowego dobrze jest zastanowić się na jakich odległościach ma być on stosowany i dobrać sprzęt zgodnie z naszymi potrzebami. Następnym elementem, na który zwracamy uwagę jest zasilanie. Może być ono akumulatorowe i wówczas istotna jest tu pojemność ogniw. Na rynku dostępne są niwelatory laserowe zaopatrzone w dodatkowe elementy takie jak np. łaty, detektory czy czujniki prowadzące. Wpływają one zarówno na jakość pracy niwelatora, jak i jego cenę. Sposoby mocowania niwelatora mogą być różne np. statyw albo podwieszenie. W zależności od wykonywanych prac musimy dobrać sobie najlepsze dla nas mocowanie. Możemy także wyróżnić różne sposoby stabilizacji niwelatorów - mechaniczne i elektroniczne. Druga opcja będzie droższa, ale może poprawić efektywność naszej pracy. Zdecydowanie warto postawić na niwelator laserowy od czołowych producentów. Lata doświadczenia, stabilna pozycja marki na rynku i najwyższej jakości wykonanie będą warte swojej ceny i poprawią jakość pracy na budowie.
Jak dokonać pomiarów niwelatorem laserowym?
Praca z niwelatorem laserowym może wydawać się o tyle łatwiejsza, że do jego obsługi i pełnego odczytu pomiarów wystarczy jedna osoba. Może ona za pomocą łaty z zamocowanym na niej czujnikiem laserowym dokonywać stosownych pomiarów. Niwelator rzuca wokół siebie wiązkę laserową, która się obraca. Tym samym tworzy się referencyjna płaszczyzna pozioma, którą wychwytuje czujnik, a pracownik odczytuje z łaty różnicę wysokości. Pomiarów można dokonywać w szybkim tempie. Przedstawiając pracę z niwelatorem laserowym krok po kroku wygląda ona następująco. Fachowiec mocuje niwelator laserowy na statywie, a czujnik laserowy do łaty. Pomiar zaczyna się od punktu zero, który będzie stanowił punkt odniesienie przy kolejnych pomiarach. Aby dokonać kolejnego pomiaru podnosimy lub opuszczamy detektor na łacie. Warto tutaj wspomnieć, że praca z niwelatorem laserowym jest komfortowa i szybka. Możemy używać go nawet w trudnych warunkach atmosferycznych, które często mogą występować na budowie. Niwelator laserowy jest bowiem odporny na deszcz, kurz czy też pył.
Niwelator terenu
Postawienie nowego budynku rozpoczynamy od przygotowania terenu, a konkretnie od jego wyrównania. Dlatego przed przystąpieniem do innych prac dokonujemy niwelacji, oczywiście przy użyciu niwelatora terenu. W takich przypadkach najpierw wykonuje się dokładne pomiary pomiędzy poszczególnymi punktami na działce budowlanej. Następnie podejmuje się prace, które mają na celu usunięcie wszelkich nierówności lub spadków terenu. Może być to zasypywanie dołów i zagłębień albo na przykład podwyższenie całego terenu. Wykorzystanie niwelatora terenu jest powszechne przy każdym rodzaju prac budowlanych takich jak na przykład stawianie budynków użytkowych, mieszkalnych przemysłowych, parkingów, placów i ogrodów.
Niwelator do koparki
Dzięki innowacyjnym technologiom na rynku możemy spotkać się ze sprzętem, który pozwala kontrolować położenie elementu roboczego koparki z kabiny. Operator pojazdu ma stały podgląd, na jakiej wysokości znajduje się łyżka koparki względem linii referencyjnej. Dzieje się tak dzięki temu, że linię wyznacza specjalistyczny niwelator. Operator otrzymuje także sygnał czy jest na założonej głębokości czy należy kontynuować pracę i zbierać materiał. Niwelator do koparki jest świetnym rozwiązaniem, które nawiguje pracę koparki i pozwala na szybką i rzetelną pracę. Profesjonalne wyrównanie terenu staje się proste i wygodne. Obsługa jest intuicyjna, a rozwiązanie można stosować nie tylko w koparkach, ale także w spycharkach i koparko-ładowarkach.
Sprawdź na naszej stronie System kontroli pracy maszyn Nivel System MC-1D
Gdzie jeszcze używa się niwelatora?
Oprócz omówionych już prac budowlanych niwelator możemy wykorzystywać także do innych czynności niż równanie terenu na budowie. Gdzie więc jeszcze używa się niwelatora?Niwelator możemy używać także w pomieszczeniach do kładzenia posadzek. Wystarczy tutaj niewielki sprzęt, ale musi być bardzo precyzyjny. Jeśli mowa o posadzkach domowych zasięg takiego niwelatora nie musi być zwykle duży. Warto zwrócić uwagę na te elementy przy wyborze odpowiedniego sprzętu.Sprzęt możemy stosować także do wylewek betonu i kostki brukowej. Zazwyczaj poleca się tutaj niwelatory o średnim zasięgu i precyzji, ale oczywiście wszystko zależy od indywidualnego zapotrzebowania. Niwelator ma swoją nieocenioną rolę także w pracach ogrodniczych, gdzie wykorzystujemy go do trawnika. Ważne, aby sprzęt o tym przeznaczeniu miał dużą jasność wyświetlacza. Urządzenie jakim jest niwelator optyczny lub laserowy możemy wykorzystać jeszcze w wielu innych sytuacjach. Przede wszystkim warto poznać wszystkie parametry niwelatorów, aby móc dopasować odpowiedni sprzęt do swoich potrzeb. Zakup dobrego niwelatora, który posłuży przez długi czas jest zwykle sporym wydatkiem. Mimo tego warto postawić na urządzenia najwyższej jakości. Na rynku pojawia się wiele nowych modeli i klas niwelatorów, które stanowią podstawę pracy dla szerokiego grona ekip budowlanych.